Bốn phẩm cách được trời ban phúc mà cổ nhân xem trọng nhất
Cổ nhân tin rằng, sự vận hành của vạn sự vạn vật trong vũ trụ đều phải thuận theo Thiên đạo. Con người cũng là như thế, thuận theo Thiên đạo thì hưng thịnh, được Trời ban phúc, mà nghịch Thiên đạo thì suy vong.
Dưới đây là bốn phẩm cách mà cổ nhân xem trọng nhất. Người có những phẩm cách này thì nhất định sẽ được Thiên Đạo ban thưởng phúc lành.
1. Thiên đạo thù cần (Đạo của trời ban thưởng cho người cần cù)
“Thiên Đạo thù cần”, ý nói đạo Trời ban thưởng cho người cần cù, chăm chỉ. Câu nói “Thiên Đạo thù cần” có nguồn gốc từ câu: “Thiên hành kiện, quân tử dĩ tự cường bất tức” (Trời vận động mạnh mẽ, người quân tử nên cố gắng không ngừng) trong “Chu Dịch” và câu: “Thiên Đạo thù cần” trong cuốn “Thượng Thư”. Đây là đạo lý nói rõ ràng rằng, siêng năng cần cù có thể xoay chuyển được nghịch cảnh trong cuộc đời con người.
Tăng Quốc Phiên là một vị quan nổi tiếng của triều đại nhà Thanh. Những tư tưởng và tu dưỡng của ông đã cổ vũ khích lệ cho hậu thế. Nhưng, tư chất bẩm sinh mà trời ban cho ông lại không cao.
Thời thiếu niên, có một hôm, Tăng Quốc Phiên ở nhà đọc sách. Có một tên trộm ẩn nấp trong nhà, đợi Tăng Quốc Phiên đi ngủ để lấy trộm một vài thứ. Nhưng, tên trộm đợi mãi mà Tăng Quốc Phiên vẫn không ngừng lật qua lật lại đọc một bài văn.
Tên trộm tức giận, nhảy ra và nói: “Trình độ như thế này thì đọc được sách gì?” Tên trộm nói xong, lập tức đọc thuộc lòng một lượt bài văn này, rồi nghênh ngang bỏ đi.
Nhưng, Tăng Quốc Phiên cũng không vì thế mà nản chí. Trái lại, ông càng siêng năng, chăm chỉ học hơn. Cuối cùng, ông đã được Trời ban phúc, trở thành một vị danh nhân nổi tiếng trong lịch sử. Còn tên trộm thông minh kia thì đã vùi lấp trong dòng chảy dài của lịch sử từ bao giờ.
2. Địa đạo thù thiện (Đạo của đất ban thưởng cho người lương thiện)
“Địa đạo thù thiện” là có ý nói rằng, đạo của đất sẽ ban thưởng cho người lương thiện. Câu nói này được lấy từ lời trong quẻ bói của “Chu Dịch” là: “Địa thế Khôn, Quân tử dĩ hậu đức tải vật”. Ngụ ý của câu nói là khuyên nhủ con người hành thiện, tích đức bởi người có đức dày thì mới nâng đỡ được vạn vật.
Vào thời Xuân Thu, Triệu Thuẫn tại Ế Tang nhìn thấy một người sắp sửa bị đói chết. Ông liền cấp cho anh ta một chút đồ ăn. Nhưng, người bị đói này lại chỉ ăn một nửa đồ ăn.
Triệu Thuẫn hỏi anh ta nguyên do vì sao. Người bị đói nói rằng muốn đem chút thức ăn còn lại về cho mẹ anh ta. Triệu Thuẫn cảm động trước lòng hiếu thảo ấy nên đã để cho anh ta ăn một bữa no. Ngoài ra, ông còn chuẩn bị một rổ cơm và thịt cho người bị đói kia mang về.
Về sau, Triệu Thuẫn bị Tấn Linh Công tập kích mưu sát. Trong trận chiến đó, có một võ sĩ đột nhiên đánh ngược trở lại, cứu mạng Triệu Thuẫn. Triệu Thuẫn trong tâm lo sợ ấp úng hỏi anh ta vì sao làm như vậy. Anh ta trả lời: “Tôi chính là người bị đói vào năm đó tại Ế Tang.” Khi Triệu Thuẫn lại hỏi tên họ của anh ta, người võ sĩ không nói mà bỏ đi.
3. Thương đạo thù tín (Đạo kinh doanh ban thưởng cho người thành tín)
“Thương đạo thù tín” tức là đạo kinh doanh sẽ ban thưởng cho người giữ chữ tín. Câu nói này có nguồn gốc từ câu: “Dân vô tín bất lập” (Người không giữ chữ tín thì không có nơi lập thân) trong “Luận ngữ”. Có nghĩa rằng, người thành thật, giữ chữ tín trong kinh doanh buôn bán, thì mọi việc đều sẽ được thuận lợi, phát đạt.
Thương nhân Hồ Tuyết Nham là người kinh doanh nổi tiếng thành thật trong lịch sử. Nhà thuốc của ông vẫn đứng sừng sững cho đến tận ngày nay. Đó là có nguyên nhân từ việc ông đã lấy sự “thành tín” làm cái gốc để khởi nghiệp và làm ăn. Ông bán thuốc thật và bán đúng giá. Ví như để chế tạo ra loại thuốc “Kim Lộc Hoàn” thì cần phải dùng đến hơn 30 loại nguyên liệu của con hươu. Vì để bảo đảm chất lượng nguyên liệu, Hồ Tuyết Nham không tiếc tiền, bỏ vốn ra xây dựng một chuồng nuôi dưỡng hươu. Đây là điều không phải nhà thuốc nào cũng làm được, và có lẽ ít có nhà thuốc nào nguyện ý làm.
4. Nghiệp đạo thù tinh (Đạo nghề nghiệp ban thưởng cho người chuyên tâm)
“Nghiệp đạo thù tinh” tức là đạo của nghề nghiệp ban thưởng cho người tỉ mỉ, kỹ càng, thành thạo, chuyên tâm. Câu nói này có nguồn gốc từ câu: “Nghiệp tinh vu cần, hoang vu hi” (Chuyên cần thì sẽ thành thạo nghề nghiệp, còn chỉ mải chơi đùa thì không thể thành thạo được) của Hàn Dũ. Có ý nói rằng, cần cù học hành khổ công luyện tập, học thuật nghề nghiệp tất sẽ thành thạo, chuyên nghiệp và có thành tựu xứng đáng.
Lúc Vương Hiến Chi 7, 8 tuổi, đi theo cha là Vương Hy Chi học tập thư pháp. Có một lần ông xin cha chỉ dạy cho bí quyết của viết thư pháp. Vương Hy Chi đưa tay chỉ vào 18 lu nước lớn ở trong vườn, nghiêm túc nói: “Bí quyết viết chữ chính là ở trong những lu nước này. Con hãy đem 18 lu nước này viết xong thì sẽ hiểu rõ.”
Vương Hiến Chi đã kiên trì như vậy không ngừng học tập khổ luyện, lấy nước mài mực, lấy mực viết thư pháp. Cuối cùng, ông đã viết cạn cả 18 thùng nước. Trình độ thư pháp của ông không những kế thừa được thành tựu thư pháp của cha, mà còn khai sáng một thời đại mới.
An Hòa (biên dịch)
------------------
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét